CAMPERSITE.BE

De vraag over adsorptiekoelkasten die soms wel en soms niet werken en de remedies om daar wat aan te doen komt regelmatig terug, met onder meer als remedie “de kast een nachtje op haar kop zetten”. Helpt dat ? soms wel soms niet, misschien eerder wel dan niet als je wat meer van die adsorptiekoelkasten afweet. Anders misschien de methode om een goede reden te hebben om aan de kertman een nieuwe koelkast te vragen.

We hebben niet zo heel lang geleden nog in het lang en en het breed dit onderwerp op het forum behandeld. Heb hier het essentiele bij mekaar gesprokkeld... zie ook dat een plaatje dat alles moest verduidelijken intussen niet meer beschikbaar is... zoek even of ik het zelf terug vindt

Absorbtie koelkasten, gebruik.

Deze zijn in de eerste plaats gedacht voor gebruik waar geen elektriciteit beschikbaar is. Voor normaal huishoudelijk gebruik zijn absorbtie koelkasten volkomen vervangen door compressor koelkasten. Deze zijn niet alleen veel eenvoudiger van bouw, dus goedkoper te produceren, makkelijk thermosstatisch regelbaar, en zijn ook veel minder kritisch qua opstelling.

Absorbtie koelkasten, vereenvoudigd werkingsprincipe.

Het werkingsprincipe voor de absorbtie koelkasten berust op het feit dat vloeibaar ammoniakgas bij het verdampen gevolgd door het oplossen in water, warmte opneemt en zo de inhoud van de koelkast afkoelt. Om hiermee een continu werkend systeem te maken moet het gas terug worden vrijgesteld, daarvoor is warmte vereist.
Absortie koelkasten gebruiken een warmtebron, klassiek een kerosinebrander of gasbrander, om koude te genereren.


Absorptie koelkasten, voor en nadelen

De voordelen van dit systeem zijn
-dat het niet afhankelijk is van een goed werkend elektrisch distributiesysteem
-dat het geen bewegende delen heeft
-dat zeer weinig geluid produceert.

De nadelen zijn
-dat het ondanks het ontbreken van bewegende delen een relatief gecompliceerd toestel is, en dus niet direct goedkoop,
-dat een thermostaat regeling niet eenvoudig is,
-dat zij voor haar normaal gebruik is aangewezen op gas of kerosine en er dus beluchting en ontluchting van de brander noodzakelijk.
- dat er ook zorg moet worden gedragen voor de afvoer van de warmte van de koelers die een pak groter is dan bij een vergelijkbare compressorkoelkast.
- dat om goed te werken een adsorbtiekoelkast perfect waterpas dient te blijven staan.

Waarom “multi-energie” absortoekoelkasten?

Voor recreatief gebruik worden absorptiekoelkasten wel uitgevoerd als “multi-energie” koelkasten. Omdat door de rijwind storingen kunnen optreden in de werking van de gasbrander worden absorbtie koelkasten voor gebruik in zwerfwagens uitgevoerd met een bijkomende voorziening voor verwarming met batterijstroom. De te leveren stroom is hoog (noodzaak tot kabels van grote doormeter) en het rendement is laag (de belasting is continu). Batterijstroom kan dus voor de voeding van een absorbtie koelkast enkel gebruikt worden met draaiende motor. Meestal is ook netvoeding voorzien, waardoor de koelkast ook in een gesloten garage kan worden gebruikt of buiten waar netstroom voorhanden is.

Wat kan er mis gaan met een absorptiekoelkast

- Centraal in de werking van de koelkast is de gasbrander met schouw. De brander kan als alle gasbranders verstoppen of gaan roeten. Een verstopte brander of roetvorming zijn oorzaken van gebrekkige werking.

- Voor werking op netstroom zit er een verwarmingsweerstand met een thermostaat in. De weerstand wil wel eens doorbranden of de thermostaat kontakten kunnen verbranden.

- Soms hebben adsorptiekoelkasten een temperatuurregelaar met voeler, de meeste absorptie koelkasten hebben geen echte temperatuur regeling hoogstens een branderinstelling (of netstroomregelaar) die inspeelt op het koelvermogen. Waar er een thermostaatregeling is is die gevoeliger voor storingen dan bij een compressor koelkast

- In tegenstelling met een compressorkoelkast zal een koelstof vloeistof lek bij een absorptiekoelkast niet onopgemerkt blijven. De koelvloeistof is hier ammoniak en daar heb je niet zoveel vannodig in de lucht om het te ruiken.

- De meest voorkomende storing is “verstopping “ van het koelsysteem. Een woord meer uitleg over de werking is hier nodig om dat te begrijpen, te vermijden en misschien te verhelpen

De werking van een absorptiekoelkast meer in detail.

Storingen van de goede werking van een absorbtie koelkast in een zwerfwagen hebben heel dikwijls te maken met de werking tijdens het rijden. Heel dikwijls wordt over absorbtie koelkasten geredeneerd in termen van een eenvoudig systeem, geen bewegende delen, een verwarmingselement, en twee werkzame componenten: water en ammoniak. In de praktijk zijn dat niet twee werkzame componenten maar vier: water, ammoniakgas, waterstofgas en natriumbichromaat.

De werking van een absorbtiekoelkast is vrij complex, vraagt nogal wat uitleg en plaatjes. Hier juist even twee van zwakke punten aangeven voor gebruik van een absorbtie koelkast in een rijdende zwerfwagen.

Bichromaatgruis als boosdoener.

Een eerste boosdoener is het bichromaat, dat is er nodig om het metaal in contact met ammoniakgas en water tegen corrosie te beschermen. Maar als, dat gebeurt in een rijdende wagen wel eens, de vloeistofstroom naar het verwarmingselement wat onderbroken wordt dan kookt dat plaatselijk droog, het bichromaat vormt een soort ketelsteen, of die blijft een tijd zitten, komt dan los en gaat dan nauwe openingen in het vloeistofcircuit verstoppen of vormt vlokken die meegenomen kunnen worden met de gastroom en dan in het verdampercircuit voor blokkeringen gaan zorgen.

Remedie? Weinig aan te doen, de kans dat je met schudden en schommelen de deeltjes wegkrijgt is klein en de kans dat er nog meer gruis vrijkomt en meer gaat verstoppen is groot.

Waterstofgas als boosdoener.

Waterstofgas is een noodzakelijke component omdat met ammoniak alleen het rendement bedroevend laag is.

Het waterstofgas wordt toegevoegd omdat zonder die toevoeging het systeem niet zo bijster effectief is . Met alleen water en ammoniak kan het systeem werken maar met zeer slecht rendement.

Omdat de luchtkoeler tussen verdamper en absorber niet bijster efficiënt is het temperatuurverschil van de vloeistof in de twee elementen ook niet zeer groot. Om nu toch het ammoniakgas in de absorber te doen oplossen bij ongeveer dezelfde temperatuur als het gas in de verdamper wordt vrij gesteld wordt er een trucje toegepast. Het toevoegen van de waterstof. De oplosbaarheid van een gas is afhankelijk van de aard van het gas, van de temperatuur en van de druk. Door nu in de atmosfeer boven de vloeistof waterstofgas (dat niet oplost in water) toe te voegen wordt de druk in de absorber hoger en wordt het ammoniak daar samengedrukt. Bovenaan de absorber zelfs zover dat het gas vloeibaar wordt. Onder aan de absorber staat het ammoniakgas in contact met de verdunde ammoniakoplossing die uit de bellenpomp komt en intussen ook weer door een luchtkoeler is afgekoeld. Het ammoniakgas lost daarin opnieuw op. Daardoor wordt er uit de absorber langs onderen continu ammoniakgas weggezogen. Het gevolg is dat het vloeibare ammoniak dat langs boven wordt toegevoerd zeer snel gaat verdampen.... om te kunnen verdampen (denk aan een druppel ether op je hand) is er warmte nodig en die wordt uit het de omgeving gehaald. Omdat de absorber binnen in de koelruimte zit wordt die afgekoeld. Als alles goed gaat is de cyclus rond.

Wat kan er zoal mis gaan?
Normaal kan het waterstofgas niet ontsnappen uit de absorber.... tenzij de koelkast schuin komt te staan.... dan kan het gebeuren dat de waterstof via het koelcircuit in de verdamper terecht komt... en dan gaat het mis... nu zit er ook aan die kant naast ammoniakgas en waterdamp waterstof. De druk wordt ook hier verhoogd, met als gevolg dat het ammoniakgas niet meer zo gemakkelijk vrijkomt. Er wordt minder ammoniak getransporteerd naar de absorber en de koelcapaciteit loopt terug. Na verloop van tijd kan er zoveel waterstof aan de verkeerde kant komen dat de koelkast ophoudt te koelen

Remedie. De waterstof terug brengen waar ze hoort...en hier is er dus wel wat te doen in tegenstelling tot de verstopping met gruis.

Het trucje waarbij een absorbtie koelkast die niet meer goed koelt op haar kop wordt gezet voor een tijdje en dan terug wordt gedraaid kan (als je weet hoe draaien en keren) de waterstof terug op de goede plaats brengen. Als je een beetje minder geluk hebt dan breng je wat van het bichromaat-gruis uit de kookketel op de verkeerde plaats en het is finaal uit en gedaan met de koelkast.

Eén remedie is wel eens erger dan de kwaal
Een van de redenen waarom dit wel eens wil mislukken is dat bij dat draaien keren ongerechtigheden als de bichromaatafzettingen uit het kookketeltje wel eens wat kritische openingen willen gaan verstoppen.

Mijn raad ga eerst eens met een vertegenwoordiger van het merk praten, of nog beter met een koeltechnieker met ervaring in absorptiekoelkasten.Vraag alleszins een raming voor je wat ook laat doen. Het is met de remedie boven als met zovele remedies... verkeerd toegepast doet ze meer kwaad dan goed, als er vanuit de professionele hoek geen goed nieuws komt of een exorbitante herstellingskost wordt genoemd dan kan je nog altijd zelf aan de slag gaan met de kop over staart methode.

En als je dan toch zelf aan de slag wil gaan

Wat betreft de juiste wijze hangt af van de lay-out van de buizen, misschien is die voor alle Electrolux koelkasten gelijk... misschien niet, wat me hoop geeft is dat ik ergens op eeen CD een plaatje heb dat identiek is op wat details na met een gedetailleerd schema dat ik heb.



Als je nu dat schema bekijkt alsof het buiswerk op de achterkant van de kast zit en je voor de kast staat en naar de voorkant kijkt... dan moet je de kast (voor deze lay-out) tweemaal 90 graden met de klok mee draaien en telkens een uur of wat wachten, tussenin, en dan terug draaien nu ook weer 2 keer 90 graden maar tegen de klok in De bedoeling is dat waterstof (een licht gas) dat eventueel in de oranje zone zou zijn geraakt, terug naar de gele kant geraakt en gruis dat eventueel onder in de pompbuis ligt daar terug naar toe wordt geloodst. Wat fout zo zijn is eerste in eenkeer 180 klokwijze om de kast op haar kop te zetten en dan nog eens 180 klokwijs om terug recht te komen.

Met andere woorden,...

Wat je in de eerste plaats moet doen is uitmaken waar de schouw zit op jouw koelkast.

Stel dat die aan rechterhand (wel aan de achterkant) zit als jezelf voor de kast staat. Dan zou het buizenstel links van de schouw moeten zitten en ongeveer verlopen zoals getekend... zou dus kunnen zeggen dat je een glazen koelkast hebt en je dus dat buizenstel dwars door de koelkast ziet.

De kookpot waarin eventueel een deel gruis zit dus nu rechtsonder, ga je nu de kast op haar zij leggen met de klok mee, dan gaat het gruis in de buis boven de pot op de lange zijde liggen..intussen hopen we dat de waterstof die eventueel aan de "kookkant" zit gaat verhuizen... na een uurtje of zo zal die waterstof wel zo ver gestegen zijn als ze kan ... dus draaien we negentig graden verder... de kast staat nu op haar kop, als alles goed gaat dan valt het gruis nu op de bovenkant van de buis boven de kookketel en daar zou het weinig kwaad kunnen, de waterstof gaat nu verder stijgen en daarvoor geven ze wat meer tijd... voor mijn part mag je de kast nu ook 24 uur zo laten staan... langer kan geen kwaad.

Belangrijk is dat je halfweg minstens een uurje wacht... mag ook meer, maar toch al een uurtje. ALs je het buizenstel bekijkt dan zie dat dat zo is gemaakt om te beletten dat de waterstof als de kast op haat poten staat van de adsorber naar de verdamper verhuist... met de kast op haar kop kan waterstof iets makkelijker de weg terug.

Ook belangrijk is dat bij het draaien van de kast het gruis niet via het vloeistofreservoir links naar boven in het circuit geraakt, dus door nu tegen de klok in terug te draaien krijgt het gruis het minste kans daartoe.

Zou je nu de kast tegen de klok in op haar kop zetten dan zie je dat het gruis regelrecht in het vloeistofreservoir wordt gegoten en dan verder naar boven gestort, idem als je de kast verder met de klok mee zou draaien om terug op haat poten te komen...


Het blijft allemaal een noodprocedure, waarbij steeds wat kan misgaan, maar blijkens de technieker die het me uitlegde lukt het op die manier in de meeste gevallen.

Nog maar eens herhalen. Wat ik alleszins eerst zou doen is met een vertegenwoordiger van het merk praten, zij weten beter hoe het zit met de lay-out van de kast die je hebt. Lost dat praten je probleem niet op, tracht dan uit te vinden of de lay-out van de kast wat klopt met het schemaatje. Zit het juist andersom pas dan de draaizin van de operatie aan.

Voorkomen is beter dan genezen

De uitvoering van de verwarmingsunit in de multi-energie koelkasten kan door de vorm van vingers die moeten worden voorzien voor de verwarmingsweerstanden de kwaaltjes in de hand werken.

Hoe minder men een absorbtie koelkast laat koelen al rijdend, of hoe stabieler het voertuig, en hoe meer centraal de koelkast kan worden opgesteld hoe minder die kwaaltjes zullen optreden. Voor wie de kampeerwagen hoofdzakelijk stationair gebruikt zal het aspect dat de koelkast op gas of kerosine kan werken misschien het zwaarst wegen, zeker waar de standaard elektrische uitrusting van de meeste fabrieksmotorhomes nogal aan de krappe kant is.

Nu naar dat schuin staan... effectief die Electrolux koelkasten zijn origineel niet gedacht om in een auto of een boot te worden geplaatst... en in de handleiding staat ook dat je ze vlak moet zetten... dat een auto of een boot uiteindelijk niet mooi rechtop blijft staan is andere koek... en daarom loopt het somtijds mis met de adsorptiekoelkast. Wat zeilers wel doen als het ruw wordt de koelkast af zetten, als ze niet werkt is de kans op onheil kleiner.


Persoonlijk houd ik het op een compressorkoelkast, overall kost gezien komt die goedkoper, voor mij althans omdat bij ons de verwarming op diesel loopt en koken of op elektriciteit of op een gasstel met patronen gebeurt.

Groetjes
Archie